آب بندی بتن چگونه انجام میشود مواد آب بندی درزهای بتن چیست؟
آب بندی بتن یکی از مهم ترین عملیات برای ساخت سازه های بتنی است. آب بندی درزهای بتن (Concrete Waterproofing) به فرآیندی گفته میشود که طی آن از نفوذ و حرکت آب و سایر سیالات به داخل ساختار بتن جلوگیری میشود. حالا در دو حالت میتوان این ویژگی را به بتن داد. یک، از طریق ماده آب بندی بتن قبل از ساخت و یا بعد از بتن ریزی، با مواد آب بندی روی سطوح بتن. از آنجایی که بتن به طور ذاتی ماده‌ای متخلخل است و دارای حفره‌ها و فضاهای خالی ریز و درشتی است که آب می‌تواند به راحتی در آن‌ها نفوذ کند. این نفوذ آب می‌تواند منجر به مشکلات جدی در طول عمر و عملکرد سازه‌های بتنی شود. پس استفاده از مواد آب بند کننده بتن بسیار مهم است.
آب بندی بتن، در تعریف علمی و دقیق‌تر
آب بندی بتن، در تعریف علمی و دقیق‌تر، فرآیندی مهندسی برای ایجاد یک سیستم محافظتی جامع در برابر نفوذ سیالات (عمدتاً آب) از طریق ساختار متخلخل بتن است. در مطلبی جداگانه گفتیم که بتن چیست!
بتن دارای فضاهای خالی است که مسیرهایی را برای حرکت آب تحت فشارهای هیدرواستاتیکی (مانند آب زیرزمینی یا آب مخازن) یا کشش سطحی (مانند رطوبت جوی) فراهم می‌کنند. هدف از آب بندی بتن، مسدودسازی یا انحراف این مسیرهای نفوذ از طریق روش‌های فیزیکی، شیمیایی یا ترکیبی است. این امر شامل کاهش نفوذپذیری ذاتی ماتریس بتن (با افزودنی‌های شیمیایی کریستال‌شونده یا پلیمرها)، پوشش‌دهی سطوح بیرونی بتن با ممبران‌ها یا پوشش‌های نفوذناپذیر، و یا ترمیم و تزریق مواد پرکننده به داخل ترک‌ها و درزهای موجود است.
با کمک مواد افزودنی آب بندی بتن مؤثر، نه تنها از خوردگی آرماتورها و تخریب شیمیایی بتن (مانند حملات سولفاتی) جلوگیری می‌کند، بلکه پایداری سازه‌ای و عملکرد بلندمدت سازه را تضمین کرده و از بروز مشکلات بهره‌برداری و افزایش هزینه‌های نگهداری پیشگیری می‌نماید.
روش های آب بندی بتن:
به طور کلی، دو روش اصلی برای آب بندی بتن وجود دارد:
آببندی اولیه (در زمان ساخت بتن):
در این روش، مواد افزودنی آب‌بند به مخلوط بتن اضافه می‌شوند تا بتن از ابتدا خاصیت نفوذناپذیری پیدا کند.
این افزودنی‌ها می‌توانند شامل مواد پودری، مایع، افزودنی‌های هواساز، افزودنی‌های دافع آب یا افزودنی‌های کریستال‌شونده باشند.
استفاده از طرح اختلاط مناسب، نسبت آب به سیمان کم، و عمل‌آوری صحیح بتن نیز در این روش بسیار مهم است.
آببندی ثانویه (پس از ساخت بتن):
این روش زمانی به کار می‌رود که سازه بتنی ساخته شده و نیاز به آب بندی یا ترمیم دارد.
پوشش‌های سطحی برای آببندی بتن:
در این روش، لایه‌ای از مواد آب‌بند (مانند پوشش‌های پلیمری، قیری، پلی‌اورتان، ممبرین‌های مایع، یا پلاستر سیمانی) روی سطح بتن اعمال میشود. زیرسازی مناسب سطح قبل از اجرای پوشش بسیار مهم است.
روش تزریق مواد آب بندی بتن:
مواد آب‌بند (مانند رزین‌های پلی‌اورتان تک یا دو جزئی، یا ژل‌ها) تحت فشار به داخل ترک‌ها و حفرات بتن تزریق می‌شوند تا آن‌ها را پر کرده و از نفوذ آب جلوگیری کنند.
استفاده از مواد نفوذگر:
مواد نفوذگر برای آب بندی به صورت سطحی اعمال می‌شوند و با نفوذ به داخل بتن و واکنش با آن، کریستال‌هایی را تشکیل می‌دهند که منافذ را مسدود می‌کنند. استفاده از مواد نفوذگر باعث افزایش کیفیت بتن میشود.
انتخاب روش مناسب برای آب بندی بتن بستگی به نوع سازه، میزان فشار آب، شرایط محیطی، بودجه و عوامل دیگر دارد. بهترین روش معمولاً ترکیب تمهیدات آببندی در حین ساخت و در صورت لزوم، استفاده از روش‌های ثانویه برای تکمیل یا ترمیم است.
پیشنهاد ویژه به شما این است که دو کتاب خیلی مهم در حوزه بتن را تهیه کنید. ۱- کتاب آیین نامه بتن ایران و ۲- کتاب مبحث نهم مقررات ملی ساختمان. البته آیین نامه بتن ایران خودش در ۴ جلد منتشر شده است. نحوه برخورد با بتن های غیر قابل قبول، در مبحث نهم آمده است.
افزودنی بتن جهت آب بندی
برای آب بندی بتن، افزودنی‌های مختلفی وجود دارند که هر کدام به روشی خاص عمل می‌کنند:
افزودنی‌های کریستال‌شونده:
این مواد با آب و آهک بتن واکنش داده و کریستال‌های نامحلول در منافذ بتن ایجاد می‌کنند که باعث مسدود شدن مسیرهای نفوذ آب می‌شوند. قابلیت خودترمیم‌شوندگی ترک‌های ریز را نیز دارند.
افزودنی‌های دافع آب (آب‌گریز):
این افزودنی‌ها با ایجاد یک لایه آب‌گریز در دیواره منافذ، از جذب مویرگی آب جلوگیری می‌کنند.
افزودنی‌های کاهنده آب (روان‌کننده‌ها/فوق روان‌کننده‌ها):
با کاهش نیاز به آب در مخلوط بتن، باعث تولید بتنی متراکم‌تر و با تخلخل کمتر می‌شوند که نفوذپذیری آن را کاهش می‌دهد.
افزودنی‌های پوزولانی (مانند میکروسیلیس):
این مواد با محصولات هیدراتاسیون سیمان واکنش داده و ساختار بتن را متراکم‌تر می‌کنند، در نتیجه نفوذپذیری کاهش می‌یابد و دوام بتن افزایش می‌یابد.
افزودنی‌های حباب‌ساز برای آب بندی بتن:
با ایجاد حباب‌های ریز هوا در بتن، مقاومت آن را در برابر سیکل‌های یخ‌بندان و ذوب افزایش می‌دهند که به طور غیرمستقیم به دوام و پایداری سازه کمک می‌کند.
۲ مواد آب بندی روی سطح بتن
رزین اپوکسی برای آب بندی آب
رزین اپوکسی یکی از گزینه‌های محبوب برای آب بندی سطح بتنی است. این ماده با غلظت مناسب خود، می‌تواند تمامی ترک‌ها و درزهای ریز سطح بتن را پر کند و یک لایه نفوذناپذیر ایجاد نماید. نکته مهم در استفاده از رزین اپوکسی، اجرای آن به صورت یک لایه نازک و یکنواخت روی سطح آماده شده است. این لایه پس از خشک شدن، مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالایی در برابر آب و مواد موجود در آن پیدا می‌کند. برای آب بندی بتن استخر از رزین اپوکسی استفاده میشود.
چسب بتن برای آب بندی بتن (سطوح بتن)
چسب بتن، که در واقع نوعی افزودنی پلیمری است، با اضافه شدن به مخلوط بتن، به بهبود خواص آببندی آن کمک می‌کند. این چسب با افزایش چسبندگی اجزای بتن و کاهش تخلخل، نفوذپذیری بتن را به شدت کاهش می‌دهد. پس از افزودن چسب بتن به مخلوط، سرعت عمل در بتن‌ریزی بسیار مهم است، زیرا این ماده می‌تواند فرآیند گیرش بتن را تسریع کرده و باعث سفت شدن سریع‌تر آن شود. استفاده از چسب بتن در زمان ساخت، به تولید یک بتن یکپارچه و مقاوم در برابر نفوذ آب از همان ابتدا کمک می‌کند. برای آببندی درزهای بتنی از چسب بتن استفاده میشود.
ژل میکروسیلیس الیاف‌دار برای آب بندی بتن
ژل میکروسیلیس الیاف‌دار، با داشتن مواد روان‌کننده، بتن را سیال‌تر می‌کند. این خاصیت به بتن اجازه می‌دهد تا به خوبی در تمام درزها و منافذ نفوذ کرده و آببندی کامل و اصولی را فراهم آورد.
واترپروف بتن مایع
واترپروف بتن مایع نوعی افزودنی شیمیایی است که به مخلوط بتن اضافه میشود تا با پر کردن منافذ و ایجاد خاصیت آب‌گریزی، نفوذپذیری آن را به شدت کاهش دهد. این روش به تولید بتنی یکپارچه و مقاوم در برابر آب کمک می‌کند.
واترپروف کریستال‌ساز (WPC)
واترپروف کریستال‌ساز (WPC)، نوعی افزودنی پیشرفته آب بندی بتن است که با واکنش‌های شیمیایی در حضور رطوبت، کریستال‌های نامحلول را درون منافذ و ترک‌های ریز بتن تشکیل می‌دهد. این فرآیند باعث آببندی دائمی و عمقی بتن شده و حتی قابلیت خودترمیم‌شوندگی ترک‌های مویین را نیز فراهم می‌کند.
آببندی سقف بتنی خانه چگونه است؟
آب بندی سقف بتنی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و افزایش طول عمر سازه حیاتی است. ابتدا، سطح بتن باید کاملاً تمیز و خشک میشه و بعد از ترمیم هر ترک، مواد آب بندی سقف بتنی مثل پوشش‌های قیری، پلیمری (مانند پلی‌یورتان یا اکریلیک)، ممبران‌های ضد آب (مانند رول‌های گونی قیر یا ژئوممبران‌ها) یک یا چند لایه روی سقف اجرا می‌شوند. ممکن است یک لایه محافظ (مانند بتن سبک، موزاییک یا سنگریزه) روی آن اجرا شود. این مراحل تضمین می‌کنند که سقف خانه شما در برابر نفوذ آب مقاوم باشد.
مطلب مرتبط: راهنمای خرید بتن آماده
مزایای آب بندی بتن عبارتند از:
- افزایش دوام و عمر سازه: جلوگیری از تخریب و خوردگی بتن و آرماتور.
- پیشگیری از نشت آب: حفظ کارایی و سلامت سازه‌های آبی و زیرزمینی.
- مقاومت در برابر یخ‌بندان و مواد شیمیایی: محافظت از بتن در شرایط سخت محیطی.
- کاهش هزینه‌های تعمیر: صرفه‌جویی در درازمدت با جلوگیری از نیاز به بازسازی.
- حفظ زیبایی و بهداشت: جلوگیری از رشد قارچ، شوره و بوی نامطبوع.
نمونه‌هایی از قیمت مواد آببندی بتن در بازار ایران به طور تقریبی
- واترپروف‌های کریستال‌ساز (پودری یا مایع): پودری: از حدود ۴۵,۰۰۰ تومان تا ۱۷۰,۰۰۰ تومان برای هر کیلوگرم (بسته به برند و نوع خاص).
- واترپروف‌های کریستال‌ساز (پودری یا مایع): مایع (گالن): حدود ۴۷۵,۴۰۰ تومان تا ۷۵۵,۴۰۰ تومان برای یک گالن (معمولاً حدود ۳.۷۸ لیتر).چسب بتن برای اب بندی به صورت واحد گالن یا لیتر: از حدود ۷۵۰,۰۰۰ تومان (۴ لیتری) تا ۳,۴۵۰,۰۰۰ تومان (۲۰ لیتری) برای برندهای با کیفیت.
- قیمت ژل میکروسیلیس (مایع یا خمیری) نیز بسته به برند و کیفیت متفاوت است.
خلاصه در مورد آب بندی درزهای بتن
آببندی درزهای بتنی فرآیندی حیاتی برای محافظت از سازه‌های بتنی در برابر نفوذ آب و رطوبت است. این کار با استفاده از روش‌ها و مواد متنوعی نظیر چسب‌های آببندی، واتر استاپ‌ها، رزین اپوکسی و تکنیک‌های تزریق انجام میشود. هدف اصلی برای آب بندی بتن، مسدود کردن مسیرهای نفوذ آب از طریق درزها و شکاف‌هاست که در نهایت به افزایش دوام و طول عمر سازه و پیشگیری از آسیب‌های ناشی از رطوبت کمک شایانی می‌کند.
