روف گاردن چیست؟ (هر آنچه که باید از باغ بام بدانید)
سوالی که برای افراد پیش می‌آید این است که روف گاردن چیست و چگونه می‌تواند به ساختمان، زیبایی ببخشد؟ تصور کنید شهری که در آن زندگی می‌کنیم، نه تنها با ساختمان‌های بلند و خیابان‌های شلوغ، بلکه با فضایی سبز و زنده پوشیده شده است؛ جایی که طبیعت و معماری در هم می‌آمیزند و آرامش را به قلب زندگی شهری بازمی‌گردانند. این تصویر، رویایی دور از دسترس نیست، بلکه با مفهومی به نام روف گاردن یا بام سبز به واقعیت تبدیل می‌شود.
انواع روف گاردن
روف گاردن به فضایی اطلاق می‌شود که در آن، پوشش گیاهی بر روی سطوحی مانند سقف ساختمان‌ها، حیاط‌ها یا حتی فضاهای بالاتر از سطح زمین ایجاد می‌شود. در این فضاها، خاک طبیعی زمین در دسترس نیست و به جای آن، از بسترهای مصنوعی برای کشت گیاهان استفاده می‌شود. برای مثال، این بسترها می‌توانند روی سقف پارکینگ‌ها، لابی ساختمان‌ها یا حیاط‌هایی که بر روی سازه‌های زیرین قرار گرفته‌اند، اجرا شوند.
این فضاهای سبز شهری، با تنوعی چشم‌گیر طراحی و اجرا می‌شوند. از گیاهان کوچک و گل‌های رنگارنگ گرفته تا درختان بلند، بوته‌ها و حتی المان‌های آبی مانند حوضچه‌ها یا فواره‌ها، همگی می‌توانند بخشی از یک روف گاردن باشند. علاوه بر زیبایی بصری، این فضاها در ایجاد محیطی آرام برای استراحت و تفریح تا فراهم کردن بستری برای کشاورزی شهری و تولید محصولات تازه کاربرد دارند. انواع روف گاردن بر اساس نواع اجرا و نوع کاربری، طبقه‌بندی می‌شوند که هر کدام شامل:
۱. انواع روف گاردن بر اساس نوع اجرا
سیستم بام سبز متمرکز (روف گاردن)
این سیستم که با نام‌های باغ بام یا مقطع عمیق نیز شناخته می‌شود، به عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بام‌های سبز محسوب می‌گردد. در این روش، فضایی شبیه به یک پارک طراحی می‌شود که می‌تواند شامل انواع متنوعی از گیاهان، درختان، بوته‌ها و حتی المان‌های تزئینی باشد. بام‌های سبز متمرکز معمولاً به عمق بیشتری از خاک نیاز دارند تا امکان رشد گیاهان بزرگ‌تر و چمن‌های معمولی فراهم شود. به دلیل وزن بیشتر و نیازهای سازه‌ای خاص، این سیستم اغلب برای فضاهایی طراحی می‌شود که دسترسی عمومی دارند و به عنوان بخشی از محیط زندگی یا تفریحی افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیستم بام سبز گسترده (گرین روف)
این سیستم که با عنوان بام سبز یا مقطع کم ارتفاع نیز شناخته می‌شود، برخلاف سیستم متمرکز، به عمق کمی از خاک نیاز دارد و معمولاً تنها شامل یک یا دو نوع گیاه مقاوم و کم‌نیاز می‌باشد. به دلیل وزن سبک‌تر و نیازهای سازه‌ای محدودتر، این سیستم برای پروژه‌هایی مناسب است که کاهش بار وزن از اولویت‌های اصلی باشد. بام‌های سبز گسترده بیشتر به‌عنوان راهکاری برای بهبود عملکرد محیطی ساختمان‌ها و افزایش پوشش گیاهی در فضاهای شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیستم بام سبز ترکیبی
این سیستم به‌عنوان ترکیبی از دو سیستم متمرکز و گسترده طراحی می‌شود و مزایای هر دو را در خود جای داده است. در این روش، بخش‌هایی از بام با عمق بیشتر خاک و تنوع گیاهی بالاتر طراحی می‌شوند، در حالی که سایر بخش‌ها به صورت گسترده و با وزن کمتر اجرا می‌گردند. این سیستم به دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های متنوع، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌هایی است که نیاز به تعادل بین بار سازه‌ای و زیبایی بصری دارند.
سیستم مدولار یا جعبه گیاه
در این روش، گیاهان و محیط کشت آن‌ها در جعبه‌ها یا پانل‌های مخصوصی قرار می‌گیرند که می‌توانند بخش‌های وسیعی از بام را پوشش دهند. این سیستم به دلیل قابلیت جابجایی و نگهداری آسان، گزینه‌ای محبوب برای پروژه‌هایی است که نیاز به انعطاف در طراحی و اجرا دارند.
آلاچیق در روف گاردن
یکی از المان‌های جذاب و کاربردی در طراحی روف گاردن‌ها، استفاده از آلاچیق است. این سازه‌ها نه تنها به فضای سبز بام زیبایی خاصی می‌بخشند، بلکه به عنوان محلی برای استراحت، دورهمی‌های خانوادگی یا حتی فعالیت‌های تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آلاچیق‌ها می‌توانند به عنوان نقطه کانونی طراحی روف گاردن، فضایی دنج و کاربردی ایجاد کنند.
مطلب مرتبط را بخوانید: طراحی باغچه حیاط . بعد از خواندن این مطلب میتوانید سری به این پست بزنید.
۲. انواع روف گاردن بر اساس نوع کاربری
بام باغ
بام باغ یکی از رایج‌ترین گزینه‌ها برای ایجاد روف گاردن روی پشت‌بام آپارتمان‌ها، برج‌های مسکونی و حتی ویلاهاست. این فضا به ساکنین امکان می‌دهد در کم‌ترین زمان ممکن به محیطی سبز، ایمن و آرامش‌بخش دسترسی داشته باشند و از حضور در آن لذت ببرند. بام باغ‌ها نه تنها زیبایی بصری ساختمان را افزایش می‌دهند، بلکه به عنوان فضایی کاربردی برای استراحت و تفریح نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
زراعت عمومی
یکی از کاربردهای جذاب روف گاردن، طراحی و تجهیز آن برای کشت و پرورش محصولات غذایی و خوراکی است. این ایده به ویژه در ابعاد کوچک، گزینه‌ای عالی برای پرورش سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی، خیار، سیب‌زمینی و دیگر محصولات به صورت ارگانیک و برای مصارف خانگی است. اگر هدف اصلی، بهره‌برداری اقتصادی باشد، می‌توان بخش‌های وسیعی از روف گاردن را به این منظور اختصاص داد و حتی از سیستم‌های چندطبقه برای افزایش بازدهی استفاده کرد. البته در این حالت، باید به وزن اضافه شده به سازه، سیستم آبیاری و دفع فاضلاب توجه ویژه‌ای داشت تا آسیبی به ساختمان وارد نشود.
کافه روف گاردن
کافه‌های روف گاردن با ترکیبی از فضای سبز طبیعی و طراحی مدرن، محیطی ایده‌آل برای صرف غذا و نوشیدنی فراهم می‌کنند. این فضاها با تلفیق بخش‌های پوشیده و سرباز، امکان استفاده در تمام فصول سال را فراهم می‌کنند و به همین دلیل، مورد استقبال گسترده‌ای قرار گرفته‌اند. کافه‌های روف گاردن نه تنها مکانی برای تفریح و استراحت هستند، بلکه به عنوان فضایی برای دورهمی‌ها و رویدادهای کوچک نیز کاربرد دارند.
روف گاردن اداری
در طراحی روف گاردن‌های اداری، هدف اصلی ایجاد فضایی مناسب برای کارکنان است تا بتوانند در محیطی متفاوت و الهام‌بخش به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند یا جلسات کاری را برگزار کنند. در این نوع روف گاردن‌ها، ساخت آلاچیق‌های چهارفصل (آتریوم) از اهمیت بالایی برخوردار است. این فضاها باید متناسب با نیاز کارفرما و تعداد کاربران طراحی شوند تا امکان استفاده بهینه از محیط فراهم شود.
سالن عقد در روف گاردن
روف گاردن‌هایی که به عنوان سالن عقد طراحی می‌شوند، بر محوریت فضای نشیمن عروس و داماد و سفره عقد متمرکز هستند. در این طراحی، توجه به جزئیات از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، المان‌هایی مانند دیوار سبز، آبنما، جوی آب، آتشدان، فلاورباکس‌ها و کاشت گیاهان چهارفصل و گل‌های فصلی، فضایی رویایی ایجاد می‌کنند. نورپردازی مناسب نیز نه تنها روشنایی محیط را تامین می‌کند، بلکه به زیبایی فضا در شب می‌افزاید و مسیر حرکت عروس، داماد و مهمانان را به شکلی دلنشین مشخص می‌کند.
انواع کلاس‌های روف گاردن
روف گاردن‌ها بر اساس روش‌های اجرایی و ویژگی‌های طراحی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که شامل روف گاردن گسترده، روف گاردن متمرکز، روف گاردن پرتابل و روف گاردن مدولار هستند. هر یک از این روش‌ها با توجه به نیازهای پروژه و امکانات موجود انتخاب می‌شوند.
مشخصات روف گاردن کلاس A
- کف بام: سنگ یا موزائیک
- فضای اطراف: پوشش گیاهی طبیعی مانند شمشاد
- فضای مرکز: چمن طبیعی
- نحوه اجرای فضای سبز: عایق‌کاری و زهکشی مناسب
مشخصات روف گاردن کلاس B
- کف بام: ترموود
- پوشش گیاهی فضای اطراف: گیاهان طبیعی و کاج
- نحوه اجرای فضای سبز: استفاده از باکس‌های ترموود و گلدان
- جنس مبلمان: حصیر و چرم، همراه با آلاچیق یا سایبان
- نورپردازی: چراغ‌های محوطه
مشخصات روف گاردن کلاس C
- کف بام: ترموود پلکانی
- پوشش گیاهی فضای اطراف: گل و گیاه طبیعی
- نحوه اجرای فضای سبز: باکس‌های ترموود پلکانی
- جنس مبلمان: ترموود، همراه با آلاچیق یا سایبان
- نورپردازی: چراغ‌های باغی و نور مخفی
گیاهان مناسب برای روف گاردن
گیاهان گوشتی و کاکتوس‌ها
این دسته از گیاهان به دلیل نیاز آبی کم و مقاومت بالا در برابر خشکی، گزینه‌ای ایده‌آل برای روف گاردن محسوب می‌شوند.
- ساکولنت‌ها: تنوع بالایی دارند و به نور فراوان نیازمند هستند.
- کاکتوس‌ها: در شکل‌ها و اندازه‌های متنوع، زیبایی خاصی به فضا می‌بخشند.
البته شما به جای گیاهان طبیعی میتوانید از چمن مصنوعی هم استفاده کنید.
گیاهان معطر
این گیاهان علاوه بر زیبایی ظاهری، عطر دل‌نشینی نیز به محیط می‌افزایند.
- رزماری: گیاهی همیشه سبز و معطر که به نور زیاد نیاز دارد.
- نعناع: گیاهی پرکاربرد و معطر که به آبیاری منظم احتیاج دارد.
- آویشن: گیاهی مقاوم به خشکی با عطری خوش.
گیاهان پوششی
این گیاهان برای پوشش سطح خاک و جلوگیری از فرسایش آن بسیار مناسب هستند.
- سدوم: گیاهی پوششی با رنگ‌های متنوع که به نور زیاد نیاز دارد.
- سدر: گیاهی مقاوم به خشکی با برگ‌های ریز.
درختچه‌های کوچک
برخی درختچه‌ها می‌توانند جلوه‌ای خاص به روف گاردن ببخشند.
- سرو نقره‌ای: درختچه‌ای همیشه سبز با رشد کند و مقاومت بالا.
- یاس بنفش: درختچه‌ای گلدار با عطری دل‌پذیر.
گیاهان دیگر
- بن‌سای: این گیاهان زینتی به دلیل مقاومت و زیبایی ظاهری، انتخاب مناسبی برای روف گاردن هستند.
- گل‌های بوته‌ای: گیاهانی مانند گل مریم، شمشاد، بربریس و زرشک نیز گزینه‌های خوبی هستند.
- سبزیجات: برخی سبزیجات مانند توت فرنگی، گوجه فرنگی و فلفل نیز در روف گاردن قابل کشت هستند.
توجه داشته باشید که قبل از انتخاب گیاهان، شرایط آب و هوایی منطقه را در نظر بگیرید و با یک متخصص گیاه‌پزشکی مشورت کنید.
مزایا و معایب روف کاردن چیست؟
مزایای روف گاردن
- آرامش و زیبایی: روف گاردن‌ها با ایجاد فضایی سرسبز و پر از گل و گیاه، محیطی آرام‌بخش و زیبا خلق می‌کنند که به بهبود روحیه ساکنین کمک می‌کند.
- بهبود کیفیت هوا: گیاهان موجود در روف گاردن‌ها با جذب دی‌اکسید کربن و تولید اکسیژن، به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت آن کمک می‌کنند.
- عایق حرارتی و صوتی: این فضاهای سبز به عنوان عایق طبیعی عمل کرده و با کاهش انتقال حرارت و صدا، مصرف انرژی ساختمان را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند.
- مدیریت آب: روف گاردن‌ها قابلیت جذب و ذخیره آب باران را دارند که این امر به مدیریت بهتر منابع آب و کاهش روان‌آب‌های سطحی کمک می‌کند.
- رفع کمبود فضای سبز: در شهرهای شلوغ و پرتراکم، روف گاردن‌ها به عنوان راهکاری برای جبران کمبود فضای سبز عمل می‌کنند و فضایی برای استراحت و لذت بردن از طبیعت فراهم می‌کنند.
- کاهش تأثیرات جزر و مد: با جذب آب باران، روف گاردن‌ها به کاهش مشکلات ناشی از سیلاب‌ها و جزر و مد کمک می‌کنند.
معایب و محدودیت‌های روف گاردن
- وزن: اجرای روف گاردن نیازمند سازه‌های قوی و مقاوم است تا بتواند وزن خاک، گیاهان و سیستم‌های آبیاری را تحمل کند.
- هزینه: ایجاد و نگهداری روف گاردن‌ها هزینه‌بر است. هزینه‌های مربوط به آبیاری، نگهداری گیاهان و تعمیرات سازه‌ها می‌تواند برای برخی از مالکان چالش‌برانگیز باشد.
- محدودیت فضایی: در برخی موارد، فضای محدود پشت‌بام یا ارتفاع کم ساختمان ممکن است اجرای روف گاردن را با مشکل مواجه کند.
با وجود این چالش‌ها، روف گاردن‌ها به عنوان راهکاری پایدار و مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی شهری و محیط زیست شناخته می‌شوند.
تصاویر روف گاردن
سوالات متداول در مورد روف گاردن
آیا روف گاردن نیاز به نگهداری خاصی دارد؟
بله، روف گاردن نیاز به نگهداری منظم دارد. آبیاری، هرس، و کنترل آفات از جمله مواردی است که باید به طور دوره‌ای انجام شود. انتخاب گیاهان مناسب و استفاده از سیستم‌های آبیاری هوشمند می‌تواند کمک‌کننده باشد.
فرق پنت هاوس و روف گاردن چیست؟
پنت هاوس یک واحد مسکونی است که در بالاترین طبقه یک ساختمان واقع شده و معمولاً دارای فضای داخلی و امکانات رفاهی است. در مقابل، روف گاردن فضایی سبز است که بر روی سقف ساختمان ایجاد می‌شود و می‌تواند به عنوان یک فضای تفریحی یا کشاورزی شهری استفاده شود.
سان روف گاردن چیست؟
سان روف گاردن به نوع خاصی از روف گاردن گفته می‌شود که به طور خاص برای استفاده از نور طبیعی و ایجاد فضایی کشت برای گیاهان طراحی شده است. این نوع روف گاردن معمولاً دارای سیستم‌های آبیاری و زهکشی پیشرفته است.
زیباترین روف گاردن تهران کجاست؟
روف گاردن برج میلاد، روف گاردن هتل اسپیناس پالاس، روف گاردن مرکز خرید ایران مال، روف گاردن مرکز خرید پالادیوم، روف گاردن کافه ویکولو، روف گاردن رستوران روبل، روف گاردن کافه پاسارگاد، روف گاردن سرای علا، روف گاردن باغ تالار لتیان و روف گاردن وستیک در مجتمع اپال.
روف گاردن پشت بام چه ویژگی‌هایی دارد؟
این روف گاردن بر روی پشت بام ساختمان ایجاد می‌شود که می‌تواند به عنوان مکانی برای استراحت، دورهمی‌ها و لذت بردن از مناظر شهری طراحی شود.
روف گاردن ایرانی چه ویژگی‌هایی دارد؟
روف گاردن ایرانی معمولاً با استفاده از گیاهان محلی، طراحی‌های سنتی و استفاده از عناصر طبیعی مانند آب و سنگ ایجاد می‌شود. این فضاها به فرهنگ و تاریخ ایران ارتباط دارند و می‌توانند به عنوان مکان‌هایی برای آرامش و تفریح مورد استفاده قرار گیرند.
در آخر، به جواب سوال روف گاردن چیست رسیدید و با انواع آن نیز آشنا شدید. این فضاهای سبز نه تنها زیبایی بصری را افزایش می‌دهند، بلکه به بهبود کیفیت هوا، کاهش آلودگی و ایجاد محیطی آرام و دلنشین برای ساکنان کمک می‌کنند. با توجه به چالش‌های زیست‌محیطی امروز، روف گاردن‌ها می‌توانند به عنوان راه حلی نوآورانه برای بازگرداندن طبیعت به زندگی شهری و ایجاد تعادل بین معماری و طبیعت عمل کنند.
آیا برای اجرای روف گاردن نیاز به مجوز خاصی است؟
سلام و عرض ادب
بله