هرآنچه باید از سونا خشک و سونا بخار و طراحی آنها بدانید

طراحی سونا بخار، مشابه طراحی سونا خشک، نیازمند تخصص و رعایت اصول خاصی است. سونای بخار یا سونای رطوبت، با قدمتی که به یونان باستان بازمی‌گردد، یکی از روش‌های قدیمی و محبوب برای استراحت و بهبود سلامت است. اتاق سونا بخار شبیه به حمام است و کف، سقف و دیوارهای آن با کاشی و سرامیک پوشیده شده و کاملاً قابل شستشو است.

ساخت و طراحی سونا بخار و سونا خشک بر اساس محیطی با رطوبت اشباع انجام می‌شود. اولین مرحله در طراحی سیستم سونا، آماده‌سازی اتاق سونا بخار و لوله‌کشی آن است. اتاق اولیه به صورت یک اتاق معمولی با سقف شیبدار طراحی می‌شود که ارتفاع مناسب برای نشستن و دراز کشیدن افراد در آن در نظر گرفته شده است.

با توجه به فواید گسترده‌ای که سونا بخار دارد، در ادامه قصد داریم نکاتی را در ارتباط با طراحی، ساخت و اجرای سونا بخار و سونا خشک و همچنین تجهیزات آن برای شما عزیزان ارائه دهیم.  گفتنی است که دوره اصول طراحی سونا خشک و سونای بخار را توسط استاد مجرب در آموزشگاه ازبیلت تهیه کردیم، برای آشنایی بیشتر و تهیه این دوره، به صفحه آن مراجعه نمایید.

سونا خشک و سونا بخار چیست؟

سونا خشک و سونا بخار دو نوع مختلف از سونا هستند که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.

• سونا خشک: در سونا خشک، هوای داخل اتاق گرم شده است، اما رطوبت آن به طور قابل ملاحظه‌ای پایین‌تر از سوناهای بخار است.
  معمولاً دمای این نوع سونا بالاتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد است.
• سونا بخار: در سونا بخار، رطوبت بالاتری وجود دارد و بخار آب به هوا اضافه می‌شود تا محیط رطوبت بالاتری داشته باشد.
  دما معمولاً کمتر از سونا خشک است و در حدود ۳۷ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد.

تفاوت اصلی بین این دو نوع سونا در رطوبت محیط است، که تأثیر متفاوتی بر روی بدن دارد. انتخاب بین سونا خشک و سونا بخار معمولاً بر اساس ترجیحات شخصی و هدف از استفاده از آنها صورت می‌گیرد.

اصول طراحی سونای بخار

طراحی سونای بخار شامل سه مرحله اصلی است: موقعیت‌یابی، طراحی معماری و انتخاب دیگ بخار.

اولین مرحله، موقعیت‌یابی مناسب برای سونای بخار است. این مرحله باید به گونه‌ای انجام شود که دسترسی به خط تخلیه فاضلاب آسان باشد. همچنین در صورت استفاده از دیگ بخار گازی، فاصله بین موتورخانه و سونا نباید زیاد باشد تا لوله‌کشی دشوار نشود.

مرحله دوم، طراحی معماری سونای بخار است. این مرحله با در نظر گرفتن اصول زیبایی‌شناختی، الزامات فنی سونای بخار و سلیقه مشتری انجام می‌شود. تهیه یک طرح سه‌بعدی کامپیوتری قبل از اجرا به کارفرما و پیمانکار این امکان را می‌دهد که تغییرات موردنظر را بر روی طرح اعمال کنند تا طرح نهایی کاملاً مطابق با نیازها و سلیقه آن‌ها باشد. این امر موجب می‌شود که پیمانکار بتواند سونایی کاملاً استاندارد و مطابق با خواسته مشتری را اجرا کند.

مرحله آخر، انتخاب دیگ بخار مناسب است. توان دیگ بخار باید به‌گونه‌ای باشد که بتواند دما و رطوبت سونا را در مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به میزان موردنظر برساند.

لازم است بگوییم در قالب دوره آموزشی، طراحی تاسیسات مکانیکی استخر، سونا و جکوزی را آموزش دادیم که در صورت نیاز می‌توانید به این دوره، مراجعه نمای ید.

اصول طراحی سونا خشک

سونای خشک، یا کلبه چوبی، ویژگی منحصربه‌فردی است که دمای بسیار بالا و رطوبت کم را ارائه می‌دهد. این محیط منحصربه‌فرد به افراد درون سونا امکان تحمل دماهای بالا را می‌دهد.

هنگام در نظر گرفتن گنجاندن سونا در ساختمان خود، انتخاب بین سونای خشک و اتاق بخار به اهداف مورد نظر شما بستگی دارد. اگر هدف اصلی شما بهبود کیفیت پوست است، اتاق بخار ممکن است بهترین گزینه باشد. در عوض، اگر هدف شما ایجاد آرامش و بهبود رفاه جسمی است، سونای خشک گزینه توصیه شده است.

طراحی بخش‌های کلیدی سونای خشک، شامل نشیمن، هیتر (منبع گرمایش) و نورپردازی، بسیار مهم است. انتخاب مواد مناسب برای اطراف هیتر سونا از اهمیت بالایی برخوردار است. این مواد باید از نوع نسوز باشند، زیرا حرارت هیتر بسیار بالا است و در غیر این صورت، خطر آتش‌سوزی وجود دارد.

در سونای خشک‌های کوچک‌تر از استاندارد، با طراحی مناسب می‌توان فضای بزرگ‌تری ایجاد کرد.

طراحی نورپردازی سقف سونا، اعم از نورهای مخفی و نمایان، می‌تواند تأثیر بسزایی در جذابیت سونا داشته باشد. همچنین، نورهای بخش سکوها، تکیه‌گاه‌ها و نورهای اصلی پوشیده شده توسط کاور چوبی، نیازمند جانمایی دقیق و متناسب با دیگر بخش‌های سونا هستند.

سکوی سونای خشک می‌تواند به صورت یک، دو یا سه پله اجرا شود، که ارتفاع موجود محدودیت در تعداد سکوها را ایجاد می‌کند.

پوشش کف سونای خشک عمدتاً از چوب است، اما می‌توان از مواد دیگری مانند آجر، سنگ و سرامیک نیز استفاده کرد. هر کدام از این مواد، بر اساس طرح‌های مختلف، می‌توانند با فضای سونا هماهنگ شوند.

 مطلب مرتبط: تاسیسات استخر

برای طراحی اتاق سونا خشک باید به چه مشخصاتی توجه کنیم؟

اتاق سونا معمولاً فاقد ابعاد ثابت است، اما به طور کلی برای هر فرد حدود ۲ متر طول نیمکت در نظر گرفته می شود تا کاربران به راحتی بتوانند دراز بکشند. ارتفاع این اتاقک ها نیز معمولاً حدود ۲.۱۳ متر است. برای ۳ تا ۵ نفر، اندازه اتاق معمولاً بین ۲×۳ متر تا ۴×۴ متر در نظر گرفته می شود.

مواد مناسب برای اتاق سونا خشک:

چوب انتخابی برای پوشش کف و دیواره های اتاق سونا باید دارای ویژگی های خاصی باشد. مهم ترین این ویژگی ها عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر رطوبت و پوسیدگی
• عدم پیچیدگی در اثر گرمای بالا (گره و تراکم کمتر)
• عدم نیاز به رنگ و پوشش
• داشتن صمغ کم
• چوب درخت سدر، صنوبر و چوب نمدار از جمله بهترین انتخاب ها برای این منظور هستند.

تجهیزات سونا خشک

• هیتر: هیتر قلب سونای خشک است و وظیفه گرم کردن اتاق را به دمای دلخواه شما دارد. هیترهای سونا می توانند برقی یا گازی باشند.
• سنگ های سونا:سنگ های سونا روی هیتر قرار می گیرند و گرما را در اتاق پخش می کنند. سنگ های سونا معمولاً از گرانیت یا دیاباز ساخته می شوند.
• سنگ های سونا خشک
• کنترل پنل: کنترل پنل به شما امکان می دهد تا دما و رطوبت سونای خود را تنظیم کنید.
• ترمومتر و رطوبت سنج: ترمومتر و رطوبت سنج به شما کمک می کند تا دمای و رطوبت سونای خود را کنترل کنید.
• سطل و ملاقه: از سطل و ملاقه برای ریختن آب روی سنگ های سونا و ایجاد بخار استفاده می شود.
• نرده ها و نیمکت ها: نرده ها و نیمکت ها به شما کمک می کنند تا در سونای خود به راحتی بنشینید یا بایستید.
• روشنایی: روشنایی سونا باید کم نور و آرامش بخش باشد.
• درب: درب سونا باید عایق بندی شده باشد تا گرما از آن خارج نشود.
• سیستم تهویه: سیستم تهویه به شما کمک می کند تا هوای سونای خود را تازه نگه دارید.
• ژنراتور بخار: ژنراتور بخار وظیفه تولید بخار در سونای بخار را بر عهده دارد. ژنراتورهای بخار می توانند برقی یا گازی باشند.
• کنترل پنل: کنترل پنل به شما امکان می دهد تا دما و رطوبت سونای بخار خود را تنظیم کنید.
• ترمومتر و رطوبت سنج: ترمومتر و رطوبت سنج به شما کمک می کند تا دما و رطوبت سونای بخار خود را کنترل کنید.
• کاشی و سرامیک: کاشی و سرامیک سونای بخار باید ضد آب و مقاوم در برابر حرارت باشد.
• نرده ها و نیمکت ها: نرده ها و نیمکت ها به شما کمک می کنند تا در سونای بخار خود به راحتی بنشینید یا بایستید.
• روشنایی: روشنایی سونای بخار باید کم نور و آرامش بخش باشد.
• درب: درب سونای بخار باید عایق بندی شده باشد تا بخار از آن خارج نشود.
• سیستم زهکشی: سیستم زهکشی به شما کمک می کند تا آب اضافی را از سونای بخار خود خارج کنید.

تجهیزات ذکر شده در بالا فقط برخی از تجهیزات اصلی هستند که برای ساخت سونا خشک یا بخار مورد نیاز است. بسته به نیازها و بودجه شما، ممکن است لازم باشد تجهیزات دیگری نیز تهیه کنید. طراحی سونا بخار و سونا خشک نیازمند رعایت اصول خاصی است. سونای بخار با محیطی رطوبت‌دار و سونای خشک با هوای گرم، هر دو تجربه‌ای متفاوت برای بهبود سلامت و استراحت ارائه می‌دهند. این مقاله، نکات مهمی درباره طراحی، ساخت و اجرای این فضاها ارائه می‌دهد.

نکات اختصاصی در طراحی سونا خشک:

جنس چوب: استفاده از چوب‌های مقاوم در برابر حرارت و رطوبت مانند چوب سدر، کاج یا صنوبر توصیه می‌شود. این چوب‌ها علاوه بر مقاومت، بوی مطبوعی نیز دارند.
نیمکت‌ها: نیمکت‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که راحت و ارگونومیک باشند. ارتفاع و عمق مناسب نیمکت‌ها باید در نظر گرفته شود. معمولاً نیمکت‌ها در دو یا سه سطح ساخته می‌شوند تا افراد بتوانند با توجه به تحمل خود، در ارتفاع مناسب بنشینند.
هیتر: هیتر سونا قلب سونا خشک است و باید با توجه به ابعاد سونا و ظرفیت آن انتخاب شود. هیترها به دو نوع برقی و گازی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع هیتر بستگی به شرایط و امکانات موجود دارد.
سنگ‌های سونا: سنگ‌های مخصوص سونا باید از نوع مقاوم در برابر حرارت و شوک حرارتی باشند. سنگ‌های ولکانیک معمولاً برای این منظور استفاده می‌شوند.
دما: دمای سونا خشک معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد است.

نکات اختصاصی در طراحی سونا بخار:

جنس دیوارها و کف: استفاده از مصالح مقاوم در برابر رطوبت مانند کاشی، سرامیک یا سنگ توصیه می‌شود.
شیب کف: کف سونا باید دارای شیب مناسب برای تخلیه آب باشد.
تولید بخار: بخار توسط یک ژنراتور بخار تولید می‌شود و به داخل سونا هدایت می‌شود. ظرفیت ژنراتور بخار باید با توجه به ابعاد سونا انتخاب شود.
دما و رطوبت: دمای سونا بخار معمولاً بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد و رطوبت آن نزدیک به ۱۰۰ درصد است.
سیستم تخلیه: سیستم تخلیه مناسب برای خروج آب کندانس شده از دیوارها و کف ضروری است.

طراحی سونا خشک و بخار به طور جمع بندی

طراحی سونا خشک و بخار نیازمند توجه به جزئیات فنی و ایمنی است. در سونا خشک، استفاده از چوب‌های مقاوم به حرارت و رطوبت مانند سدر یا کاج برای دیوارها و نیمکت‌ها، عایق‌بندی مناسب برای حفظ دما (بین ۷۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) و نصب هیتر (برقی یا گازی) با سنگ‌های مخصوص سونا ضروری است. تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع رطوبت و نورپردازی ملایم برای ایجاد فضایی آرامش‌بخش از دیگر نکات مهم است. در سونا بخار، استفاده از مصالح مقاوم به رطوبت مانند کاشی و سرامیک برای دیوارها و کف، شیب مناسب کف برای تخلیه آب، نصب ژنراتور بخار برای تولید بخار با رطوبت تقریباً ۱۰۰ درصد و دمای بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد و سیستم تهویه برای خروج رطوبت اضافی اهمیت دارد. در هر دو نوع سونا، عایق‌بندی، تهویه، درب عایق‌دار، نورپردازی مناسب و رعایت نکات ایمنی مانند استفاده از مصالح مقاوم در برابر حرارت و رطوبت و نصب صحیح تجهیزات الکتریکی و گرمایشی الزامی است.