کلرزنی آب استخر (نحوه کلر زنی استخر)
کلرزنی استخر جهت گندزدایی و تصفیه آب استخر، انجام می‌گیرد و همچنین کلر یک ماده سفیدکننده و ضد عفونی کننده است که استفاده از آن در استخرهای عمومی بسیار متداول می‌باشد، کلرزنی استخر دارای فواید بسیاری است، در ادامه این مطلب قصد داریم در مورد نحوه استفاده از پودر کلر در استخر، زمان استفاده از استخر بعد از کلر، قیمت کلر برای استخر، فواید و عوارض کلر استخر، مقدار کلر برای استخر، نکات ایمنی برای کلر زنی به استخر و… توضیح دهیم.
همه چیز در مورد کلرزنی استخر
ماده ای که به گونه ای متداول برای گندزدایی به کار می رود کلر (Cl2) است.
کارآیی گاز کلر برای کلرزنی به علت اثرات ذرات این فرآورده است که پس از افزودن مقدار معینی از آن به آب میکرو ارگانیسم های مضر را نابود می سازد. کلر زنی عمدتاً به دو منظور انجام می شود:
۱- گندزدایی آب که منجر به کشتن باکتریها و میکروارگانیزم های مضر آن می شود.
۲- اکسیداسیون آب که منجر به تخریب و از بین بردن جلبکها، چربی های بدن، گرد و غبارها و دیگر موادی می شود که عامل اصلی تغییر رنگ، بو و مزه آب هستند.
در واقع، اکسیداسیون اصطلاحی است که به طور گسترده برای از بین بردن آلاینده های غیر زنده مانند عرق، مخاط، روغن های بدن، ادرار، بزاق، لوازم آرایشی، ضد آفتاب، لوسیون ها و دئودورانت ها استفاده می شود.
در حالی که فرآیند گندزدایی یا ضدعفونی برای کشتن آلاینده‌های زنده مانند باکتری ها، ویروس ها و میکروارگانیزم های مضر استفاده می شود.
کلرزنی استخر چیست؟
کلر زنی استخر امری بسیار مهم و حیاتی است زیرا این ماده باعث ضد عفونی شدن آب استخر میشود و همچنین آب استخر را تصفیه می‌کند، این ماده تیرگی آب را برطرف می‌سازد و باعث شفاف شدن آب استخر میشود. در واقع کلرزنی آب استخر، مهم ترین قدم برای تصفیه و نگهداری از آب استخر است.
استفاده از کلر جهت ضدعفونی و سالم سازی و به ویژه نگهداری از آب استخرهای عمومی بسیار لازم و ضروری می‌باشد زیرا این استخرها بسیار بزرگ هستند و دارای حجم زیادی از آب می‌باشند و بر این اساس تعویض مکرر آنها سبب هدر رفت آب میشود و مقرون به صرفه نیست.
در واقع کلر مواد زائد که وارد آب شده اند را از آن برطرف می‌سازد و همچنین آب را ضد عفونی می‌کند، استاندارد استفاده از این ماده به صورت هفته ای یکبار است که بر اساس حجم آب مقدار مشخصی از کلر را به آب استخر اضافه می‌کنند.
روش‌های کلر زنی آب استخر
روش کلر زنی آب استخر در میزان تمیزی و ضد عفونی شدن آب استخر بسیار تاثیر گذار است و بر این اساس انتخاب روشی مناسب که بیشترین تاثیر را در ضد عفونی شدن آب استخر دارد بسیار مهم است. برای اضافه کردن قرص کلر می توان از روش دستی و یا اتوماتیک استفاده کرد، در روش دستی قرص کلر را در درون سبد مخصوص قرار می دهند و آن را بر روی آب استخر شناور می‌سازند تا به تدریج در آب حل شود، البته می‌توان. سبد را در مسیر پمپاژ آب استخر نیز قرار داد که این روش به اندازه شناور سازی سبد بر روی آب استخر در تمیزی و ضدعفونی کردن آب استخر تأثیر ندارد.
برخی از دستگاه کلر زنی برای اضافه کردن کلر به آب استخر استفاده می‌کنند و این روش نسبت به روش دستی جهت حذف آلودگی‌ها موثرتر است، البته قیمت خرید دستگاه کلر زنی نسبتا بالا می‌باشد و بر این اساس برخی از خرید آن صرف نظر می‌کنند، اما با توجه به مزایای عالی که دارد، انتخاب و خرید آن برای استخرهای عمومی بسیار مناسب و مقرون به صرفه است.
یک روش بسیار عالی برای اضافه کردن کلر به آب استخر این است که ابتدا کلر در مقداری آب به خوبی حل شود و سبب محلول حاصل توسط لوله به آب استخر اضافه شود، لوله هایی که برای انتقال محلول کلر به آب استخر به کار گرفته می‌شوند از جنس لاستیک تقویت شده و یا پلی وینیل کلراید می‌باشند.
برخی از الزامات استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۲۰۳ در رابطه با سیستم کلرزنی استخر:
از آنجایی که کلر از یک سو دارای خطراتی برای چشمها و دستگاه تنفسی می باشد و از سوی دیگر اگر با اجزاء سازه ای استخر و دیگر تجهیزات آن ترکیب شده به آن صدمه و آسیب می رساند و همچنین دارای بو و مزه نامطبوعی است، باید با کمال دقت مورد استفاده قرارگیرد.
با توجه به اهمیت گندزدایی آب عموماً توصیه می شود به طور همزمان ۲ واحد کلرزنی در سیستم گندزدایی استخر تعبیه شود تا در صورت بروز اشکال و نیاز به تعمیر یک واحد، واحد دیگر وارد سیستم شود.
نکته: با توجه به اثرات سویی که گاز کلر بر سیستم تنفسی شناگران بویژه شناگران خردسال دارد، در استخرهای سرپوشیده باید از تجهیزات مناسب تهویه به منظور تخلیه هوای داخل سالن که حاوی مقادیر زیادی گاز کلر متصاعد شده از آب استخر می باشد، استفاده شود.
مقدار کلر در آب استخر باید به اندازه ای باشد که تمام میکروارگانیسم های بیماریزای آب را از بین ببرد، و همچنین همیشه باید مقداری کلر به صورت پسماند در آب استخر باقی بماند تا در صورت ورود آلودگی جدید به آب استخر، آن آلودگی را سریعا از بین ببرد و فرصت تکثیر به آن ندهد.
همان گونه که در جدول ابتدای فصل به آن اشاره کردیم مقدار کلر آزاد باقیمانده در آب بر اساس استاندارد ملی ایران باید بین PPM 1 تا حداکثر PPM 3 باشد.
هشدار: کلر در آب به صورت ناپایدار وجود دارد و حداکثر ۶ ساعت در آب استخر باقی می ماند. برای همین در گذشته برای پایدارسازی کلر در آب استخر از ترکیبات کلردار با پایه اسید سیانوریک (و یا یک سری پایدار کننده های دیگر) استفاده می کردند که امروزه استفاده از آنها ممنوع می باشد. و بر اساس استاندارد ملی ایران استخرهایی که در آنها ترکیبات سیانوری یافت شود و یا مشخص شود که از این ترکیبات استفاده می نمایند باید فوراً پلمپ شده و تا زمانی که این ترکیبات و اثرات آنها از محیط استخر زدوده نشود نباید استخر مجدد راه اندازی شود.
نکات لازم کلرزنی استخر
کلر یک ماده تصفیه کننده می‌باشد، این ماده به صورت جامد و یا گازی وارد آب استخر میشود، میکروارگانیسم‌ها از جمله آلوده کننده‌های آب استخر می‌باشند که ماده کلر به آسانی آنها را از بین میبرد، البته میزان کلری که لازم است به حجم مشخصی از آب وارد شود بسیار مهم است که این میزان بر روی بسته بندی محصول درج شده است.
کلر جامد به صورت قرص، پودر و یا گرانول به آب استخر اضافه می‌گردد و البته روش مصرف و میزان هر کدام این مواد به صورت مخصوص می باشد، روش اضافه کردن کلر پودری به آب استخر که به صورت دستی انجام می‌گیرد، با توجه به اینکه کلر به حالت پودر است، مصرف آن مشکلاتی را به همراه دارد، اما اضافه کردن قرص کلر راحت تر است. بهترین روش برای کلرزنی استخر، استفاده از قرص کلر است.
اضافه کردن کلر به آب استخر باید در PH بین ۶/۷ تا ۸/۷ انجام گیرد زیرا در PH کمتر از ۵/۷ میزان ترکیبات تری کلرید نیتروژن افزایش می‌یابد و این ترکیبات بوی تندی دارند و همچنین سبب تورم و قرمزی چشم می‌شوند.
با توجه به اینکه تنها کلر آزاد سبب تمیزی و رفع آلودگی‌های آب استخر میشود، در هنگام اندازه گیری کلر موجود در آب استخر، لازم است تنها میزان کلر آزاد اندازه گیری شود. توجه به این نکته لازم است که تنها کلر آمین سبب تورم و قرمزی چشم میشود و بالا بودن میزان کلر در ایجاد این عوارض بی تاثیر است.
استفاده از قرص کلر و شناور قرص بهترین روش برای کلرزنی استخر
عوارض کلر استخر در صورتی که اصولی کلرزنی انجام نشود
کلر زنی یکی از روش‌های استفاده شده برای حفظ بهداشت و تمیزی آب استخر است. هدف از این روش، کشتن باکتریها، ویروس‌ها و قارچ‌ها در آب استخر است. با این حال، استفاده از کلر در آب استخر می‌تواند عوارضی برای سلامتی انسان‌ها داشته باشد. برخی از عوارض کلر زنی به استخر عبارتند از:
۱. خشکی و ترشح از پوست
۲. التهاب چشم به خصوص برای افرادی که لنز تماسی دارند
۳. التهاب راه تنفسی به خصوص برای افرادی که دچار آسم یا حساسیت نسبت به کلر هستند
۴. تحریک دستگاه گوارش مانند سوزش معده، اسهاب
بنابراین، استفاده از کلر در آب استخر می‌تواند عوارضی برای سلامتی انسان‌ها داشته باشد. برای کاهش این عوارض، بهتر است از روش‌های دیگری برای حفظ تمیزی و بهداشت آب استخر استفاده کنید یا در صورت استفاده از کلر، در میزان مناسب و با رعایت استانداردهای بهداشتی استفاده کنید.
روش های تزریق کلر به استخر
تزریق کلر به استخر را می توان به دو صورت دستی و اتوماتیک انجام داد.
با اینکه طبق استاندارد تزریق مواد ضد عفونی کننده حتما باید به صورت خودکار انجام شود ولی در استخرهای خصوصی گاها عملیات کلرزنی به صورت دستی انجام می شود.
اما در استخرهای عمومی که حساسیت بهداشتی بالاتر است حتما باید تزریق توسط دستگاه اتوماتیک انجام شود، که باعث پخش مقدار معین و استاندارد کلر در آب خواهد شد.
مدل های جدید دستگاه های کلرزن اتوماتیک استخر با اندازه گیری خودکار میزان کلر و pH آب استخر و تجزیه و آنالیز آن اقدام به تزریق مقد
تزریق کلر در حالت دستی بیشتر به دو صورت قرص کلر و پودر کلر انجام می شود.
در حالت اتوماتیک نیز تزریق کلر به سه صورت جامد، مایع و گاز صورت می گیرد که در ادامه تمامی این روش ها و ضوابط مرتبط با آنها را به تفصیل شرح خواهیم داد.
ما می توانیم اکسیداسیون و کارایی کلی کلر را با پروب های الکترونیکی که میلی ولت پتانسیل موجود در آب را اندازه گیری می کنند، اندازه گیری کنیم که اصطلاحا به آن پتانسیل کاهش اکسیداسیون (ORP) گفته می شود. .
زمان استفاده از استخر بعد از کلر
به طور کلی، برای استفاده از استخر بعد از کلر زدن، بهتر است حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید تا کلر به طور کامل در آب استخر تخلیه شود. همچنین، برای بیشترین ایمنی و بهداشت، بهتر است با رعایت استانداردهای بهداشتی مربوط به کلر زدن به استخر و استفاده از آن، عمل کنید. لازم به ذکر است که دمای آب استخر نیز می‌تواند بر زمانی که باید پس از کلر زدن به استخر قبل از استفاده از آن صبر کنید، تأثیر بگذارد. در دمای آب بالاتر، کلر سریعتر تبخیر میشود و نیاز به صبر کمتری برای تخلیه شدن دارد.
در حال حاضر قیمت کلر برای استخر، کیلویی سنجیده میشود. برای مثال قیمت پودر کلر مدل K1 وزن ۱۰۰۰ گرم تقریبا در سال ۱۴۰۲، دویست هزار تومان است. این عدد ممکن است متغیر باشد. اما به هر حال باید برای تضفیه آب استخر، اقدام به کلرزنی کنید. البته کلرزنی استخر باید توسط تیم باتجربه انجام شود. اینکه در چه تایمی مناسب تر است؟ چه مقدار برای چه حجمی از آب باید در آب استخر ریخته شود و…
